In dit boek worden absurdisme en mystiek beschouwd en besproken als twee aan elkaar gerelateerde verschijnselen op een filosofisch-metafysische schaal, die door een betrokkenheid op het zijn wordt gekenmerkt. Niets, zijn en iets vormen de negatieve, neutrale en positieve modi op deze zijnsschaal. Het absurdisme wordt er getypeerd als de negatieve pool van de schaal, gekenmerkt door de fascinatie voor het niets. Mystiek, filosofisch opgevat, laat zich als de positieve pool beschouwen, waarbij de verwondering om de minimale vorm van het zijn als een fascinatie voor iets bepalend is.
Absurdisme is het startpunt van een filosofische weg die een nieuwe of hernieuwde metafysica moet ontwerpen in ons tijdperk waarin God is doodverklaard. Dichters en denkers als Nietzsche, Beckett, Hölderlin, Levinas en Heidegger worden daartoe op hun filosofische vooronderstellingen onderzocht.
[Verkrijgbaar bij de auteur. Contact: petervanlier@gmail.com]
Over dit boek schreef: Etienne Kuypers.
_____
De eerste twee bladzijden uit Van absurdisme tot mystiek:
VOORWOORD
'Van absurdisme tot mystiek' dekt een tweevoudige lading en dient een tweeledig doel. Ten eerste wil deze studie het absurdisme en de mystiek aan elkaar relateren, hoe onwaarschijnlijk dat in eerste instantie ook moge lijken. In het door Nietzsche verkondigde nihilistische tijdperk lijkt de techniek zich aan haar dienstbare taak onttrokken te hebben: heeft zij zich steeds nadrukkelijker als gebruiker van de menselijke kracht en mogelijkheden gemanifesteerd. Lichamelijk en vooral ook geestelijk is de mens in onze eeuw steeds meer ondergeschikt gemaakt aan een raadselachtige samenwerking tussen techniek, economische groei en wetenschap, die als technocratie in haar meest negatieve vorm de wereld is gaan beheersen. Vele kunstenaars en intellectuelen ervaren onze tijd als absurd, waardoor vervreemding en negatieve gevoelens of, de visioenen van Orwell en Huxley beziend, zelfs afwezigheid van gevoelens de boventoon voeren.
Het absurdisme, van waaruit ik zogezegd start, is al enkele tientallen jaren, in wat voor vorm dan ook, beschreven en gedefinieerd als karakteristiek van onze wereld. De daaruit voortkomende zoektocht om vanuit deze negativiteit tot een nieuwe vorm van een positieve geestes- en levenshouding te komen kenmerkt haar eveneens en is het tweede doel van deze studie. Het door Nietzsche ingeluide nihilistische tijdperk, dat bestaat uit het verval of beter de opheffing van de aloude spirituele waarheden, met God als grond, en door doelloosheid en zinloosheid mens en wereld kenmerkt, wordt op allerlei manieren en op vele niveau's bestreden en gepoogd te overwinnen. Men grijpt terug op aloud religieus gedachtegoed: enerzijds met de bijbel als hernieuwd steunpunt, anderzijds door beïnvloeding vanuit het Oosten door goeroe's als Bhagwan en Sai Baba of de beweging die de 'new age' proclameert. Te gemakkelijk, naar mijn mening, dit grijpen naar oude of andere religieuze tradities; verder geloof ik niet in de echtheid van zoveel nadrukkelijk stralende gezichten. Op cultureel gebied, zowel in de filosofie als in de literatuur, wordt de roep om een nieuwe of hernieuwde metafysica als middel om vanuit een a-metafysische of negatieve metafysische geestesgesteldheid tot een nieuwe vorm van spiritualiteit te komen steeds meer gehoord. In de filosofie getuigen existentialisten en fenomenologen daarvan, in de literatuur en beeldende kunsten ontstonden en ontstaan belangrijke oeuvre's op deze grond. Zelfs binnen de kringen van de natuurwetenschappen hoort men de laatste jaren dergelijke geluiden: daar stuit men op frappante overeenkomsten tussen kwantummechanica en oosterse wijsbegeerte. Ook de hedendaagse popmuziek getuigt van het verlangen naar een nieuwe spirituele geestesgesteldheid, zoals blijkt uit het motto dat ik aan dit geschrift heb meegegeven ['New world needs spirituality that will last.'], dat een regel is uit het nummer the future van de gerenommeerde popartiest Prince.
Mijn zoektocht zal puur filosofisch van aard zijn. Het nihilisme is filosofisch geprofeteerd en ik beschouw het als een noodzakelijke en eervolle taak dit negativisme filosofisch te bestrijden. Dat met het nihilisme de metafysica ten einde zou zijn of zich in haar laatste stadium bevindt wil ik hiermee tevens bestrijden. De metafysica is niet dood of stervende, maar bevindt zich in haar negativiteit. Ik zal een methode en een voorbeeld van een weg laten zien die van negativiteit naar positiviteit voert: vanuit het absurdisme, via de metafysica (als neutraliteit) tot in of aan de mystiek - mystiek in dit geval dus behandeld als een filosofisch begrip. De methode die ik ontwerp is algemeengeldig en min of meer objectief van aard, de weg die ik volg is evenwel een mogelijkheid die op puur persoonlijke interesses en aanknopingspunten is gebaseerd. Wat de weg betreft zal eenieder zijn eigen gang moeten gaan, mijn weg is in dezen slechts een voorbeeld. Een persoonlijke weg kan desondanks wel degelijk bovenpersoonlijk van aard zijn, met algemeengeldige problemen en min of meer objectieve conclusies, vermeld ik tot besluit, om opname in een filosofische studie ervan te rechtvaardigen.
[Verkrijgbaar bij de auteur. Contact: petervanlier@gmail.com]
Over dit boek schreef: Etienne Kuypers.
_____
De eerste twee bladzijden uit Van absurdisme tot mystiek:
VOORWOORD
'Van absurdisme tot mystiek' dekt een tweevoudige lading en dient een tweeledig doel. Ten eerste wil deze studie het absurdisme en de mystiek aan elkaar relateren, hoe onwaarschijnlijk dat in eerste instantie ook moge lijken. In het door Nietzsche verkondigde nihilistische tijdperk lijkt de techniek zich aan haar dienstbare taak onttrokken te hebben: heeft zij zich steeds nadrukkelijker als gebruiker van de menselijke kracht en mogelijkheden gemanifesteerd. Lichamelijk en vooral ook geestelijk is de mens in onze eeuw steeds meer ondergeschikt gemaakt aan een raadselachtige samenwerking tussen techniek, economische groei en wetenschap, die als technocratie in haar meest negatieve vorm de wereld is gaan beheersen. Vele kunstenaars en intellectuelen ervaren onze tijd als absurd, waardoor vervreemding en negatieve gevoelens of, de visioenen van Orwell en Huxley beziend, zelfs afwezigheid van gevoelens de boventoon voeren.
Het absurdisme, van waaruit ik zogezegd start, is al enkele tientallen jaren, in wat voor vorm dan ook, beschreven en gedefinieerd als karakteristiek van onze wereld. De daaruit voortkomende zoektocht om vanuit deze negativiteit tot een nieuwe vorm van een positieve geestes- en levenshouding te komen kenmerkt haar eveneens en is het tweede doel van deze studie. Het door Nietzsche ingeluide nihilistische tijdperk, dat bestaat uit het verval of beter de opheffing van de aloude spirituele waarheden, met God als grond, en door doelloosheid en zinloosheid mens en wereld kenmerkt, wordt op allerlei manieren en op vele niveau's bestreden en gepoogd te overwinnen. Men grijpt terug op aloud religieus gedachtegoed: enerzijds met de bijbel als hernieuwd steunpunt, anderzijds door beïnvloeding vanuit het Oosten door goeroe's als Bhagwan en Sai Baba of de beweging die de 'new age' proclameert. Te gemakkelijk, naar mijn mening, dit grijpen naar oude of andere religieuze tradities; verder geloof ik niet in de echtheid van zoveel nadrukkelijk stralende gezichten. Op cultureel gebied, zowel in de filosofie als in de literatuur, wordt de roep om een nieuwe of hernieuwde metafysica als middel om vanuit een a-metafysische of negatieve metafysische geestesgesteldheid tot een nieuwe vorm van spiritualiteit te komen steeds meer gehoord. In de filosofie getuigen existentialisten en fenomenologen daarvan, in de literatuur en beeldende kunsten ontstonden en ontstaan belangrijke oeuvre's op deze grond. Zelfs binnen de kringen van de natuurwetenschappen hoort men de laatste jaren dergelijke geluiden: daar stuit men op frappante overeenkomsten tussen kwantummechanica en oosterse wijsbegeerte. Ook de hedendaagse popmuziek getuigt van het verlangen naar een nieuwe spirituele geestesgesteldheid, zoals blijkt uit het motto dat ik aan dit geschrift heb meegegeven ['New world needs spirituality that will last.'], dat een regel is uit het nummer the future van de gerenommeerde popartiest Prince.
Mijn zoektocht zal puur filosofisch van aard zijn. Het nihilisme is filosofisch geprofeteerd en ik beschouw het als een noodzakelijke en eervolle taak dit negativisme filosofisch te bestrijden. Dat met het nihilisme de metafysica ten einde zou zijn of zich in haar laatste stadium bevindt wil ik hiermee tevens bestrijden. De metafysica is niet dood of stervende, maar bevindt zich in haar negativiteit. Ik zal een methode en een voorbeeld van een weg laten zien die van negativiteit naar positiviteit voert: vanuit het absurdisme, via de metafysica (als neutraliteit) tot in of aan de mystiek - mystiek in dit geval dus behandeld als een filosofisch begrip. De methode die ik ontwerp is algemeengeldig en min of meer objectief van aard, de weg die ik volg is evenwel een mogelijkheid die op puur persoonlijke interesses en aanknopingspunten is gebaseerd. Wat de weg betreft zal eenieder zijn eigen gang moeten gaan, mijn weg is in dezen slechts een voorbeeld. Een persoonlijke weg kan desondanks wel degelijk bovenpersoonlijk van aard zijn, met algemeengeldige problemen en min of meer objectieve conclusies, vermeld ik tot besluit, om opname in een filosofische studie ervan te rechtvaardigen.